“Dit is geen raadsel; dit is een definitie”, aldus pensionado Harrie van de Beten, rasechte Sambekenaar uit de Hei en drager van de Speld van Verdienste van de gemeente Boxmeer. Opgegroeid in een gezin van een loonwerkersbedrijf waarbij hij zich aangetrokken voelde tot machinerieën.
Harrie sleutelt zijn hele leven al, kocht en koopt oude machines op. Het maakt hem niet uit of ze lopen of niet: hij repareert alles.
Omdat het oude machines zijn, meestal in gebruik in de agrarische sector, staat hij er vaak mee op shows van historisch materiaal. Zo was hij eens op een show waar hij Henk Laarakkers ontmoette. Natuurlijk kenden ze als Sambekenaren elkaar wel, maar beiden waren verbaasd dat ieder afzonderlijk zijn hobby etaleerde. Henk kwam met zijn Lanz Buldog en was fanatiek sleutelaar van oude tractoren. Hier werd het idee geboren om een club in Sambeek op te richten. Begonnen met zijn tweeën waarbij beide hobby’s in de naam van de club moesten komen. Het werd de Sambeekse Motoren- en Tractorenvereniging (SMT).
Stationaire motoren
Harrie vertelt over de ‘M’ van Motoren. Vaak wordt gedacht aan motoren op 2 wielen, maar binnen de SMT gaat het om stationaire motoren.
Hij vervolgt zijn relaas. “Een stationaire motor is een interne verbrandingsmotor die op een vaste plaats staat en die men gebruikt als aandrijving voor bijvoorbeeld een machine; hij is niet in een voertuig geplaatst en drijft daardoor geen voertuig aan zoals bijvoorbeeld een dieselmotor of benzinemotor in een auto wel doet. Deze motoren hebben als eindpunt b.v. een poelie of tandwiel. Daar wordt een riem of ketting aan bevestigd dat loopt naar een rol of tandwiel van de machine die aangedreven moet worden.
Op de foto is bv te zien dat een stationaire motor een dorsmachine aandrijft.
Harrie’s hobby is de stationaire verbrandingsmotoren aan de gang te krijgen en te houden en als erfgoed te bewaren en tentoon te stellen.
Tijdens de SMT-oogstdag staan Harrie’s motoren te pronken op het terrein. Daarnaast gaat hij ook naar grote en kleine evenementen in de regio. Het zijn zware motoren die hij met hulp van katrollen, heftrucks of shovels op zijn plek moet zien te krijgen.
Speurwerk
Harrie heeft een netwerk van hobbyisten die weten waar spullen te koop zijn. Zo heeft hij na veel speurwerk de oude motor van het vroegere Boxmeerse veer op de kop getikt. Op een Belgische markt kocht hij ooit een Lorenz machine. De politie kwam er zelfs aan te pas want de verkoper had nl het typeplaatje nog thuis liggen en stuurde dat op naar de Boxmeerse politie. Hij wist niet hoe Harrie van achternaam heette en waar hij woonde. De politie heeft de moeite genomen om deze hobbyist in een dorp bij Boxmeer op te sporen.
Zijn grote liefde is het merk ´Skoda’. “Veel mensen weten niet dat dit van origine Tsjechisch bedrijf stationaire motoren gemaakt heeft”, aldus Harrie. Zijn Skodaliefde gaat zover dat hij ook een oude Skodatraktor uit Tsjechië gehaald heeft.
“Mogen de motoren zoals de BSA van Tinus ook meedoen in het SMT-gebeuren, Harrie”? “Daar ga ik niet over; daar moet het bestuur iets over vinden”
De SMT is inmiddels uitgegroeid tot een club van +/- 75 leden. Het zijn vrijwel allemaal tractorfanaten; Harrie blijft met zijn ‘M’ binnen de SMT vrijwel een eenling met veel kennis en kunde en is bezeten van zijn hobby!
Foto’s
- Stationaire motor in bedrijf. Drijft een dorsmachine aan.
- Lister machine waarbij de poelie met een riem een waterpomp aandrijft
